Çocuklar ve gençler de tıpkı yetişkinler gibi psikolojik olarak zorluklarla karşılaşabilmekte; duygusal, düşünsel ve davranışsal sıkıntılar yaşayabilmektedirler. Bu sorunlar, bazı zamanlarda anne ve babalar ellerinden gelen desteği verip farklı çözüm yolları denemiş olsalar da çözümsüz kalabilir. Bu tip durumlarda aileler çocuklarının yaşamakta oldukları problemler için bir uzmandan destek almaya ihtiyaç duymaktadırlar. Alanında uzman bir profesyonelden alınacak yardım, hem çocuğun yaşadığı sıkıntıyı çözmekte hem de çocukların ileriki yaşlarında karşılaşacağı problemler için onların psikolojik dayanıklılığını arttırabilmektedir.
Bu noktada ailelerin çocukları için hangi uzmandan yardım alacağı, bu sürecin verimi açısından oldukça belirleyici olmaktadır. Bu destek için enstitümüze ulaşan ailelerin genelinde gözlemlediğimiz durum, özellikle çocuk ve ergen psikolojisi hakkında günümüzde sosyal medyadaki yanlış yönlendirmeler ve bazı uzmanların etik olmayan tavırlarının etkisi ile doğru uzmana ulaşma konusunda yaşanan bazı kafa karışıklıkları olduğu yönünde. Bu sebeple de “pedagog” ve “çocuk ve ergen psikoloğu” kavramlarında yaşanılan karmaşa sonucunda yardım almaya çalışırlarken yanlış kişilere başvurmaları durumu da ortaya çıkmakta. Bu anlamda ‘’çocuk ve ergen psikoloğu ve pedagog arasındaki farklar’’ın net bir şekilde bilinmesi büyük önem taşımaktadır.
Çocuk ve Ergen Psikoloğu Kimdir?
Çocuk ve ergen psikoloğu ünvanını alabilmek için, 4 yıllık psikoloji bölümünden mezun olan psikologlar uzmanlaşmak için klinik psikoloji alanında yüksek lisans veya doktora yaparlar. Ülkemizde çocuk ve ergen klinik psikoloji alanında özelleşen çok az uzmanlık programı bulunmakla birlikte standart klinik psikoloji programlarından mezun uzmanlar da çocuk ve ergen terapileri alanında çalışabilmektedirler.
Bu noktada yapacakları bu ekstra eğitimlerde, meslek hayatlarında çocuklarla çalışmak isteyen kişilerin hem ders seçimlerinde hem de stajlarında çocuklara yönelik psikolojik eğitimler ve çeşitli terapi yöntemlerine yönelik uzmanlaşma adına süpervizyonlar alması gerekir. Özetle bu uzmanlar gelişim dönemleri, çeşitli psikolojik ve psikiyatrik rahatsızlıklar, tanı ve teşhis süreçleri, psikolojik testler gibi bir takım klinik konular hakkında eğitim alırlar. Çocuk ve ergen danışmanlığı terapileri noktasında bir psikoloğun belli eğitimleri almış ve bir takım sertifikasyon süreçlerinden geçmiş olması gerekmektedir.
Çocuk ve Ergen Psikoloğunun İlgilendiği Alanlar
Çocuk ve ergen psikoloğu terapileri genel hatlarıyla tedavi için gelen çocukların ve ergenlerin duygusal noktada değişimlerini, düşünsel olarak yaşadıkları farklılıkları ve bu farklılıklara neden olan esas kaynakları araştırmakla ilintilidir. Bununla birlikte bu uzmanlar var olan sorunların çeşidini belirlemek için ve bariz bir gerekçe ortaya çıkarmak için bir takım karakter testleri, yetenek testleri, zekâ testleri, davranış testleri vb. uygulamalarda bulunabilmektedir.
Çocuk psikoloğu ve ergen psikoloğu olan uzmanlar, danışan olarak gelen çocuk ve ergenlerin yaşadıkları sorunların kaynağını bularak bu sorunların ortadan kaldırılabilmesi için gerekli olan ve hali hazırda uzmanı oldukları terapi alanlarından yaşanılan probleme en uygun olacak terapi tekniğini uygulayarak var olan problemlerin ortadan kalkmasını ve çocuk ve ergenlerin ileride yaşayacakları olası sorunlarla başa çıkma kapasitelerini de arttırmayı sağlamaktadır.
Pedagog Kimdir?
Anne babalar, çocuklarının davranış problemlerinde, ruhsal rahatsızlıklarında çözüm aramak için bir uzman desteğine ihtiyaç duyduklarında toplumdaki yanlış kanı nedeniyle pedagog arayışına girebilmekteler. Pedagog, geçmiş dönemlerde çocuk psikolojisi ile ilgili alanda çalışan bireyleri kast etmek için kullanılan bir terimdi. Fakat günümüzde pedagog ünvanı çok yanlış kullanılmakta ve çocuğa psikolojik destek noktasında fayda sağlayacak mesleki tanımla birebir örtüşmemektedir.
Pedagog 0-12 yaş arası çocukların gelişimi hakkında uzmanlaşmış, gerektiği zaman çocuğu eğiten ve anne babalara çocuklarına nasıl yaklaşacakları ve nasıl iletişim kuracakları konusunda danışmanlık veren Çocuk Gelişim ve Eğitimi bölümünden mezun olup uzmanlaşmış eğitmenlerdir. Çocuk ve ergenlerin, duyusal, dilsel, psikososyal ve bilişsel gelişimini takip ederler ve gerektiğinde anne-babalara psikolojik ve pedagojik danışmanlık yaparlar.
Ancak gerçek mesleki yeterlilik durumu ile pedagog, çocuk psikolojisini ele almamaktadır. Bu kişilerin uzmanlık alanları çocukların (aynı zamanda ergenlerin) eğitim hayatları ile ilgili yaşadığı sıkıntılardır. Dolayısıyla pedagog bir çocuk psikoloğu değildir, çocuk psikologları gibi çocuklarda yaşanan psikolojik sorunları tedavi edecek uzmanlığa sahip değillerdir. Günümüzde bazı çocuk ve ergen psikologları halk dilindeki yanlış kullanımı bildiği için kendilerini pedagog olarak da tanıtabilmektedirler.
Bunlara ek olarak 1982’den beri üniversitelerde Pedagoji isimli bir eğitim bölümü bulunmamaktadır. Mevcut koşullarda, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık bölümü ve Psikoloji bölümü olarak 2 ayrı bölüm üzerinden psikoloji eğitimleri verilmektedir. Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık bölümünden mezun olan kişiler eski dönemde Pedagoji alanına giren konuları, günümüz okul ortamlarında çocuklarla çalışarak icra etmektedirler. Bu kişilerin çocuk psikolojisi alanında çalışabilmeleri için birtakım eğitimler almaları gerekmektedir. Bunun dışında psikolojik rehberlik ve danışmanlık bölümü okuyarak çocuklardaki psikolojik problemlerin tedavisini yürütmeye çalışmak doğru bir yaklaşım değildir.
Çocuğum için hangi uzmanı seçmeliyim?
Bu bilgilerin ışığında, anne-babaların çocuklarında tespit ettikleri herhangi bir problemi çözüme kavuşturmak için danışacakları uzmanı seçerken dikkatli olması gerektiğini söyleyebiliriz. Çocuğunuza destek olmasını istediğiniz uzmanı ararken öncelikle çocuğunuzun yaşadığı sorunun kendisinin uzmanlık alanına girip girmediğini mutlaka öğrenmekte fayda var.
Aynı zamanda gideceğiniz uzmanın eğitimini sorgulamak da en doğal hakkınız. Bu sorgulamayı yaparken uzmanın hangi bölümden mezun olduğu, hangi terapi eğitimini ve süper vizyonlarını aldığı, yaptığı stajlar ve hangi sertifikalara sahip olduğu gibi bilgilere bakıyor olmanız etkili olacaktır. Bu tip bilgileri ulaştığınız uzmanın kurumunun internet sitesinden edinebilirsiniz.
Unutmayın ki, çocuğunuz kendisine destek olacak uzmanın mesleki yeterliliği ölçüsünde süreçten yarar sağlayacaktır.